BAĞLANMA KURAMI NEDİR ?

Bağlanma, başka bir insanla kurulan duygusal bağdır. Bağlanma kuramı ise ilk bakım verenle kurulan bağdan itibaren tüm sosyal ilişkilere odaklanır. Çocuk ile bakım veren kişi arasında gelişen ilişkide, çocuğun bakım veren kişiyle yakınlık arayışı ile kendini gösteren, özellikle stres durumlarında belirginleşen, tutarlılığı ve sürekliliği olan duygusal bir bağ olarak tanımlanmaktadır.

Güvenli bağlanma

Sevgi dolu, yakınlıktan korkmayan ve genellikle ilişkilerinden memnun olan, stres durumlarında anneleri tarafından yardımcı olunacağından emin olan çocuklardır. Anne ayrıldığında tepki göstermelerine karşın, döndüğünde kolaylıkla yatışırlar. Güvenli bağlanmanın gelişmesi için çocuğun kesintisiz, tutarlı tepki veren kendiliğine zarar vermeyen, duyarlı ve ulaşılabilir bir bakım verene sahip olması gerekir. Bu çocuklukların yetişkinliklerinde kalıcı, güven dolu, romantik ve sosyal ilişkiler kurar. Kendilerini sevilmeye değer bulurlar ve özgüvenleri yüksektir.  Sevilmeme ya da reddedilme korkusu duymadan fikirlerini ve duygularını kolaylıkla paylaşırlar. Çözüm odaklıdırlar. Trip atmazlar, dram yaratmazlar, fazla kıskanç değildirler. Hem kendilerine hem de diğerlerine yönelik olumlu algıları vardır. Güvenmeye hazır, empati becerileri gelişmiştir.

Kaygılı – Kararsız Bağlanma

Çocuklar, çağırdıklarında annenin yanıt vereceğinden ya da yardımcı olacağından emin olamaz. Bu nedenle ayrılığa direnirler ve anne döndüğünde yatışmazlar. Çocuk anneye kimi zaman ulaşılabilirken kimi zaman ulaşamamış ihtiyaçları tutarsız ve istikrarsız şekilde karşılanmıştır. Bu durum çocuğa karışık mesajlar verir. İhtiyacı olan ilgiyi görmek isteyen çocuk bunun için savaşır. Yoğun sinyal verdiği durumlarda ilgi gördüğünü fark edince sürekli olarak yoğun kaygı mesajı verir ve ilişkiyi bunun üzerinden kurar. Sürekli kaygı halinde olması sorunlarla başa çıkma becerilerinin düşük olduğu inancını doğurur. Bu çocuklukların, yetişkinliklerinde kaygılı ve karşı tarafa bağımlı sosyal ilişkiler kurarlar. İlişkileri hayatlarının odak noktasıdır ve ilişkileri hakkında çok düşünürler. Terk edilme korkusu hisseder. Stresli durumları yönetemeyebilir ve saldırganlık, zorbalık, yalan söyleme gibi anti sosyal davranışlar gösterebilirler.

Kaçınan Bağlanma

Bu ilişkide bakım verenin yardımcı olacağına ilişkin hiç güveni olmayan çocuğa mesafeli, duygusal olarak ulaşması zor ve ilgisizdir. Çocuğun ihtiyaçlarını kolayca fark edemez, etse de ihtiyaçlarına tutarlı olarak tepkisiz kalmış ve cevap vermemiştir. Bu nedenle çocuk da ebeveyn uzaklaştığında onun nerede olduğuna ilgi göstermez, geri geldiğinde ise belirgin bir tepki vermez. Bu çocukluklar, yetişkinlikte etrafa değil sadece kendilerine güvenir ve ilişkileri kendi çıkarları üzerinedir. Duygularını ifade edemezler, kontrolcü ve sosyal ilişkilerine duygusal yatırım yapamazlar. Yakınlığı ve yakınlaşmayı özgürlüğü kaybetmekle eşdeğer tutarlar. Bağımsızlıklarına önem veren bu kişilerin özgüvenleri yüksektir. En derin hislerini paylaşmamayı tercih eder, güvenmekte zorluk çekerler. Bağlanmanın gerçekleşmediği yüzeysel ya da tek gecelik ilişkileri tercih ederler. İlişkide ayrıyken özler, bir aradayken de kaçma isteği duyar,  çok yakınlaştığında ise gerilirler. İlişkilerinin ‘başarısız’ olma sebebini çoğunlukla karşı tarafta ararlar.